Wanneer je in je werk gebruikmaakt van het werk van anderen, is het belangrijk om de bron daarvan te vermelden. Het niet vermelden van bronnen van werk dat je gebruikt kan gezien worden als plagiaat. Het correct vermelden van je bronnen stimuleert de controleerbaarheid van je werk, je werk is betrouwbaarder, maar ook de vindbaarheid van de bronnen waaruit je geput hebt. In Nederland zijn de APA-richtlijnen voor het maken van bronvermeldingen gangbaar in het het hoger onderwijs.
Het juist vermelden van de bron bestaat uit twee stappen. Ten eerste dien je in je eigen tekst een verwijzing op te geven. Daarnaast is er aan het einde van je document een bronnenlijst te vinden met daarin alle gegevens van alle verwijzingen.
Verwijzing in de tekst
De standaard is dat wanneer je een tekst gebruikt uit een bestaand werk, dat je een verwijzing opgeeft naar de bron van deze tekst. De gebruikte tekst kan een citaat zijn, of een parafrasering (het idee van iemand anders in je eigen woorden zeggen). In beide gevallen geef je een verwijzing op in de vorm auteur + jaartal. Van de auteur schrijf je uitsluitend de achternaam. Wanneer er precies 1 auteur is, schrijf je de achternaam geheel, wanneer er precies 2 auteurs zijn, schrijf je beide achternamen geheel met een en-teken (&) ertussen, als er 3 of meer auteurs zijn schrijf je de achternaam van de eerste auteur en daarna "et al.", wat latijn is voor "en anderen". Afhankelijk van of de verwijzing in de lopende tekst opgenomen wordt, zet je haakjes om zowel de auteur als het jaartal, of alleen het jaartal. Hieronder een aantal voorbeelden.
"Alle bomen hebben groene bladeren." (Jansen & Pietersen, 2022).
citaat van 2 auteurs
Volgens Jansen & Pietsersen (2022) hebben alle bomen groene bladeren.
parafrase van 2 auteurs in lopende tekst
"De meeste bomen hebben heel veel bladeren" (Jansen, 2021).
citaat van 1 auteur
Uit onderzoek van De Vries et al. (2020) blijkt dat hoge bomen veel wind vangen.
parafrase van 3 of meer auteurs
"Hoge bomen zijn erg goed in het vangen van veel wind" (De Vries et al., 2020).
citaat van 3 of meer auteurs
Een citaat staat tevens tussen dubbele aanhalingstekens en dient letterlijk uit de originele bron gekopieerd te worden, uiteraard mag je een parafrasering wel aanpassen, want het zijn je eigen woorden. Probeer je citaten niet te lang te maken, veelal wordt een maximum van 40 woorden genoemd, maar het is vooral belangrijk dat je kort en krachtig citeert; alleen dat stukje dat van belang is voor je eigen tekst en vooral niet te veel andere details die alleen afleiden.
Let op: De verwijzing hoort bij de zin, dus wanneer de verwijzing aan het einde van de zin staat, komt het puntje van de zin daarna en niet ervoor.
Bronnenlijst
Naast dat je een verwijzing maakt in je eigen tekst, is het van belang dat je alle gebruikte bronnen nog eens opgeeft in een bronnenlijst. Deze lijst staat gebruikelijk aan het einde van je document. Tevens wordt in deze bronnenlijst meer informatie vermeld dan uitsluitend de auteur en het jaartal. Het is deze lijst die een lezer van je document zal gebruiken om de bron te kunnen vinden. De vorm die je hiervoor gebruikt is:
[achternaam auteur], [voorletters auteur] ([uitgavejaar]). [titel]. [naam uitgever]. Geraadpleegd [datum] van [url]
Bij meerdere auteurs worden in dit geval alle auteurs echter elkaar geschreven. Hieronder enkele voorbeelden.
Jansen, P.C. (2022). Over bomen en bladeren. Universiteit van Ons Dorp. Geraadpleegd 2022-11-07 van https://onsdorpuniversity.edu/documents/724662/over-bomen-en-bladeren.pdf
De Vries, R., Pietersen, K.L., Jansen, P.C. (2021). Het tellen van bladeren aan bomen in de winter. Nederlandse Natuuruitgeverij. Geraadpleegd 2022-01-17 van https://nederlandsenatuuruitgeverij.nl/475445/het-tellen-van-bladeren-aan-bomen-in-de-winter.pdf
Soms worden de bronnen in de bronnenlijst vanaf de tweede regel ingesprongen zodat de tekst beter bij elkaar blijft. Als je een document aan het maken bent en jouw tekstverwerkingsprogramma kan dit, dan is het waarschijnlijk een goed idee om dit te doen. Bij online-publicaties is dit minder gebruikelijk.
Automatisch genereren
Veel tekstverwerkingsprogramma's hebben een manier om de bronvermeldingen en de bronnenlijst aan het einde van je document automatisch te laten genereren. Bij Microsoft Word zit deze optie bijvoorbeeld onder het tabblad 'References', in het deel 'Citations & Bibliography' en dan achter de knop 'Manage Sources'.
Conclusie
Om de betrouwbaarheid en de vindbaarheid van jouw werk en van de gebruikte bronnen te verhogen is het gebruikelijk om naar deze bronnen een verwijzing op te nemen in je eigen tekst. Dit doe je in de tekst zelf met een korte verwijzing in de vorm (auteur, jaar) en daarnaast nog in een bronnenlijst aan het einde van je document. De stijl die hiervoor veelal gebruikt wordt is de APA-stijl.